مقدمه: چگونگی به کارگیری نیروهای حمایتی غیررسمی، کم­هزینه و قابل دسترس مانند همتایان برای مدیریت بیماری دیابت نوع دو بسیار پراهمیت می­باشد. هدف از این مطالعه بررسی مداخلات مبتنی بر همتا در مدیریت دیابت نوع دو است.  در این مطالعه مروری، جستجوی اینترنتی جهت یافتن مطالعات از سال 2000 تا 2015 که برای بررسی پیامدهای مداخلات مبتنی بر همتا در مدیریت دیابت انجام شده، در پایگاه­های Pubmed، Science Direct، Google Scholar، SID، Magiran، IRCT با کلمات کلیدی استخراجی از Mesh: peer،Support  Peer، Peer Intervention، Diabetes، Chronic disease، Self-Management و واژه­های فارسی: همتا، دیابت و بیماری­های مزمن انجام شد. مقالات مداخله­ای و متن کامل، که از مداخلات مبتنی بر همتا استفاده نموده­اند استخراج شد. 86 مقاله پیدا شد که بعد از بررسی عناوین و چکیده در نهایت 9 مقاله وارد مرور نهایی شدند.

مطالعات از نظر طراحی، مدل­ ارتباطی، مدت زمان، مکان (منزل، مراکز درمانی)، نوع پیامد و جلسات مداخله (فواصل، تعدد، پیوستگی) همتایان با بیماران متفاوت بودند. همگی دارای گروه کنترل بوده، و برخی نیز مداخله همتا را با پرسنل تخصصی مقایسه نمودند. مطالعات از مدل­های ارتباطی مختلف همتایان (6 تا چهره به چهره، 3 تا تلفنی) استفاده نمودند. در همه­ی مطالعات همتا سبب بهبود پیامدها (خودکارامدی، یافته­های کلینیکی، کیفیت زندگی، رفتارهای خودمدیریتی) شده، ولی در برخی مطالعات تفاوت معناداری بین دو گروه مداخله و کنترل وجود نداشت. یافته­ها نشان داد که همتایان در کنار مراقبین بهداشتی در مدیریت بیماری دیابت نوع دو موثر هستند؛ اما باید نحوه به کارگیری آن­ها طی تحقیقات بیشتری مورد سنجش قرار گیرد، تا به مدل­های موثر با اصول کاربردی ثابت دست یافت.