فاطمه خارایی، ستیلا دلیلی، عبدالرضا مدقالچی، شاهین کوه منایی، رضا بیات، دانیل زمانفر، کیومرث گل شکن، عادل باقرسلیمی، منیژه تبریزی، محمدحسن محمدی، طاهر چراغی، دوره ۸، شماره ۲ - ( ۳-۱۳۹۹ )
چکیده
مقدمه و هدف: دیابت شایع ترین بیماری متابولیک در سراسر جهان است. با توجه به استفاده خودسرانه از گیاه گزنه در بین مبتلایان به دیابت، هدف از این مطالعه بررسی اثر آن در کنترل دیابت بود. مواد و روش ها: مقاله ی حاضر یک مطالعه ی مروری است. جست و جو با استفاده از کلید واژه ها از جمله دیابت نوع یک و دو، گزنه، انسولین و گیاهان دارویی در پایگاه های معتبر از جملهPubMed،Elsevier، Wiley،Science direct وSIDاز سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ انجام گرفت . مقالات و نتایج مورد بررسی قرار گرفتند. از بین ۱۲۷ مقاله نتایج ۱۶ پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها: تخریبDNA، افزایش تعداد سلول ها، افزایش بیانGLUT۴در سطح سلول های ماهیچه ، جلوگیری از آتروفی سلول های بتا، بازیابی خصوصیات بافت شناسی جزایر لانگرهانس و نیز تحریک ترشح انسولین از جمله مکانیسم های مورد بررسی در مطالعات است. نتایج مثبت اندکی از اثر این عصاره در نمونه های بالینی دیابت گزارش شده است. نتیجه گیری: براساس یافته های مطالعه ی حاضر عصاره ی گزنه می تواند از طریق مکانیسم های مختلف گلوکز خون را کنترل کند. مطالعات بیشتر و با تعداد گسترده تر نمونه جهت ارزیابی مکانیسم دقیق اثرگذاری آن بر نمونه های بالینی (در مبتلایان به دیابت نوع یک و دو) همراه و بدون مصرف انسولین و دوز مصرفی از جمله موضوعات مهم در ارزیابی اثر این عصاره است.