مقدمه و هدف: دیابت قندی یکی از بیماری های شایع و خطرناک است که مطالعات زیادی جهت ارتقای کنترل آن انجام ولی با توجه به ناکافی بودن روش های معمول جهت ارتقای کنترل دیابت ، این مطالعه کیفی به منظور بهینه سازی آموزش نوجوانان جهت ارتقای کنترل دیابت آنها انجام گردید.

  مواد و روش‌ها: تحقیق حاضر یک تحقیق عملکردی مشارکتی بود که در آن 10 نفر از پرسنل مرکز دیابت و 74 نفر از نوجوانان دیابتی و خانواده های آنان شرکت داشتند که با 7 نفر از پرسنل و 14 نفر از نوجوانان وخانواده آنان مصاحبه های عمیق 65 الی 120 دقیقه ای انجام تا مشکلات شناسایی شوند، پس از شناسایی مشکلات توسط مشارکت کنندگان ، جلسات بحث های گروهی جهت طراحی برنامه برگزار شد و با تشکیل جلسات هدایت کننده تصمیمات اجرایی برای برنامه های آموزشی که توسط مشارکت کنندگان در اولویت قرار گرفته بودند انجام شد، پس از اجرای برنامه های تغییر مجددا 21 مصاحبه با مشارکت کنندگان اجرا و مقایسه قبل و بعد از برنامه های تغییر انجام وارزشیابی شدند، علاوه بر این در بخش کمی میزان قند خون و HbA₁c اندازه گیری شدند که با آزمون آماری تی زوجی واطلاعات کیفی بامقایسه مداوم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

  یافته‌ها :

  با بهینه سازی آموزشی، تزریق ناصحیح انسولین به تزریق صحیح، عدم شناخت نسبت به رژیم غذایی به شناخت نسبت به رژیم غذایی، مراجعه ضعیف به مرکز برای دریافت مشاوره به مراجعه مرتب برای دریافت مشاوره ،بی توجهی نسبت به کنترل قند خون و HbA₁c به کنترل مرتب قند خون و HbA₁c تغییر یافت؛ علاوه بر تغییرات کیفی تغییرات کمی اندازه گیری قند خون ناشتا از 65/69 ± 189 به 42/59 ± 08/141 (HbA1C ( PV=0/002 از 35/1 ± 45/8 به89/ ± 98/6 (PV=0/0001) مشاهده شد.

  بحث و نتیجه‌گیری: با بهینه سازی آموزشی ، باتوجه به نتایج بدست آمده ناشی از تغییرات نشانگر ان است که کنترل دیابت در نوجوانان ارتقاء یافته است.