مقدمه و هدف:

بیماری دیابت ملیتوس یکی از شایعترین بیماریهای آندوکرین در دنیا می باشد. استفاده از انسولین در جهت کنترل قند خون از اهمیت ویژه ای برخوردار است وخود مراقبتی مرتبط با انسولین درمانی، یعنی آگاهی از نحوه کاربرد این دارو مهمترین اقدام خود مراقبتی در این دسته از بیماران می باشد، لذا این مطالعه با هدف تعیین میزان رعایت خود مراقبتی انسولین درمانی در بیماران دیابتی نوع یک مراجعه کننده به کلینیک دیابت زاهدان انجام گرفت.

مواد و روش ها: این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است که برروی 80 نفر بیمار مبتلا به دیابت نوع یک صورت گرفت . نمونه ها به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گرد آوری داده های مربوط به مشخصات فردی ومیزان آگاهی بیماران از پرسشنامه و داده های مربوط به مهارت وعملکرد بیماران از انسولین درمانی از برگه مشاهده استفاده شده است. داده های مربوط به پرسشنامه با مصاحبه وداده های مربوط به برگه مشاهده با مشاهده عملکرد ومهارت بیماران در تزریق انسولین به یک مدل انسانی گرد آوری گردیده است. ازآمار توصیفی وتحلیلی برای تجزیه وتحلیل داده ها استفاده شد . میزان خود مراقبتی (آگاهی ومهارت ) بیماران بدین صورت تعریف شد که امتیاز 16 تا 20 آگاهی مطلوب، امتیاز 10 تا 15 آگاهی متوسط وامتیاز 0 تا 9آگاهی ضعیف در نظرگرفته شد و امتیاز 12 تا 15 عملکرد مطلوب، امتیاز 8 تا 11 عملکرد متوسط وامتیاز 0 تا 8 عملکرد ضعیف در نظرگرفته شد.

یافته ها: نتایج نشان دادکه 23/75 درصد واحدهای مورد پژوهش از آگاهی مطلو ب، 63/75 درصد از آگاهی متوسط و 12/5 درصد از آگاهی ضعیف بر خوردار بودند و در زمینه عملکرد 71/25 درصد واحدهای مورد پژوهشاز عملکرد مطلوب، 23/5 درصد از عملکرد متوسط و 12/5 درصد از عملکرد ضعیف بر خوردار بودند. بین هیچ یک از مشخصات فردی و میزان آگاهی وعملکرد واحدهای مورد پژوهش در زمینه نحوه استفاده از انسولین ارتباط معنی دار آماری بدست نیامد.

بحث و نتیجه گیری: با توجه به اهمیت خود مراقبتی در مورد انسولین درمانی که پایه واساس درمان دیابت نوع یک می باشد وبا توجه به اینکه اکثر افراد مورد مطالعه از آگاهی متوسطی در زمینه نحوه استفاده ازانسولین برخوردار بودند، لذا به مراکز تحقیقات دیابت وسایر موسساتی که با بیماران دیابتی سروکار دارند پیشنهاد می شود که آموزش بیماران را در اولویت قرار دهند وآگاهی ومهارت آن ها را در خصوص کاربرد صحیح انسولین، شناخت وپیشگیری از عوارض آن تا حد مطلوبی افزایش دهند.