مقدمه و هدف: عوامل متعددی در کنترل بیماری مزمن دیابت نقش دارند که  از جمله این عوامل؛ عوامل روانشناختی است که ویژگی های شخصیتی، به عنوان یکی از عوامل روانشناختی مؤثر در کنترل دیابت است. با توجه به شیوع روزافزون بیماری دیابت نوع دو هدف از انجام این پژوهش مقایسه ویژگی های شخصیتی در افراد مبتلا به دیابت نوع  دو با افراد غیر مبتلا بوده است.

مواد و روش‌ها: در این پژوهش علی – مقایسه ای(پس رویدادی)، از کلیه افراد بزرگسال  25 تا 60 سال مبتلا به بیماری دیابت نوع دو و همراهان آنها که به مرکز دیابت شهر همدان مراجعه کرده بودند، با استفاده از روش نمونه گیری غیر تصادفی هدفمند تعداد 91 نفر انتخاب شدند. از این تعداد 44 نفر مبتلا به بیماری دیابت نوع  دو  و تعداد 47 نفر سالم بر اساس معیارهای ورود، انتخاب شدند. پرسشنامه مورد استفاده در این مطالعه شامل پرسشنامه " شخصیت پنج عاملی نئو ، کاستا و مک کری(1992)" بود، که  داده ها با استفاده از روش­های آماری توصیفی و آماراستنباطی و تحلیل واریانس چند متغیری(Manova) مورد تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها: یافته ها بیانگرآن بود که از بین پنج ویژگی شخصیتی، مؤلفه های روان نژندی و انعطاف پذیری با بیماری دیابت نوع  دو تفاوت معنا دار داشتند) 0/001>P). امّا در تعدادی از مؤلفه های شخصیتی (برون گرایی، دلپذیر بودن و مسئولیت پذیری) تفاوت معناداری بین بیماران دیابتی نوع  دو  وافراد غیر دیابتی دیده نشد) 0/05

بحث و نتیجه‌گیری: عوامل شخصیتی می­توانند به عنوان عوامل ایجاد­کننده یا مستعدساز و یا تشدیدکننده در دیابت نوع دو مطرح باشند.